ལེའུ་དང་པོ། མཁས་པ་བརྟག་པ།

Chapter 1 – An Examination of the Wise

第一章 辨智者篇

གཅིག 1

མཁས་པ་ཡོན་ཏན་མཛོད་འཛིན་པ།།

དེ་དག་ལེགས་བཤད་རིན་ཆེན་སྡུད།།

རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཆུ་བོའི་གཏེར།།

ཡིན་ཕྱིར་ཆུ་བོ་ཐམས་ཅད་འབབ།།

The wise who nourish a treasury of good qualities

Gather to themselves precious good advise.

The great ocean is a treasury of rivers

To which all running waters descend.

智者是学问的宝藏，

他们拥有智慧格言；

大海是江河的归宿，

百川都会奔向大海。

གཉིས། 2

སྐྱེ་བོ་ཡོན་ཏན་ཡོད་མེད་པའི།།

བླང་དོར་བློ་གྲོས་ལྔན་པ་མཁས།།

རྡུལ་དང་འདྲེས་པའི་ལྕགས་ཕྱེ་རྣམས།།

ཁབ་ལེན་རྡོ་ཡིས་ལེན་པར་ཤེས།།

People may or may not be knowledgeable, but

The wise are judicious in what to do and what to avoid.

A magnetic stone is able to extract

Iron fillings that are mixed with dust.

不管本人有无学问，

能辨别是非是智者；

混在灰尘中的铁屑，

磁铁能从灰中吸出。

གསུམ། 3

ལེགས་བཤད་མཁས་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས།།

གོ་ཡི་བླུན་པོས་དེ་ལྟ་མིན།།

ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ཤར་བ་ན།།

འབྱུང་པོའི་བྱ་རྣམས་ལོང་བར་འགྱུར།།

Skilled in good advise, the wise know,

But foolish people do not.

When the radiance of the sun appears,

Owls become blind.

智者用智慧理解格言，

愚人却没有这种能力；

正如阳光普照的时候，

猫头鹰会成瞎子一样。

བཞི། 4

ཤེས་རབ་ལྔན་པས་ཉེས་པ་དག།

སེལ་བར་ནུས་ཀྱི་བླུན་པོས་མིན།།

ནམ་མཁའ་ལྔིང་གིས་དུག་ཅན་སྦྲུལ།།

གསོད་པར་ནུས་ཀྱི་ཁཱ་ཏས་མིན།།

The wise can eradicate faults,

But the foolish cannot.

The garuda can kill poisonous sanakes,

But crows cannot.

聪明的人敢于改正错误，

愚蠢的人没有这种勇气；

大鹏敢啄死有毒的巨蛇，

但乌鸦却没有这种能耐。

ལྔ། 5

བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རྒུད་ན་ཡང་།།

ལྷག་པར་བློ་གྲོས་སྟོབས་ལྔན་འགྱུར།།

རི་དྭགས་རྒྱལ་པོ་བཀྲེས་པ་ན།།

གླང་ཆེན་སྤྱི་བོ་མྱུར་དུ་འགེམས།།

When the wise become very destitute

Their intelligence grows even stronger.

When the king of beasts becomes hungry

It swiftly attacks the elephant’s head.

聪明的人即使惨遭挫折，

也能变得更加智慧强大；

正如兽王被饥饿所困时，

仍然能将大象置于死地。

དྲུག 6

མཁས་པ་བརྩད་ཅིང་མ་དྲིས་པ།།

དེ་ཡི་བར་དུ་གཏིང་མི་དཔོགས།།

རྔ་ལ་དབྱུག་གུས་མ་བསྣུན་པ།།

དེ་སྲིད་གཞན་དང་ཁྱད་ཅི་ཡོད།།

Until the learned are thoroughly questioned,

Their depth cannot be assessed.

Until a drum is beaten by drumsticks,

Its distinction from other drums is unknown.

如果对智者不辩又不问，

无法了解其学识的深浅；

如果不用槌子来敲打鼓，

就无法识别与它物有别。

བདུན། 7

རིག་པ་ནང་པར་འཆི་ཡང་བསླབ།།

ཚེ་འདིར་མཁས་པར་མ་གྱུར་ཀྱང་།།

སྐྱེ་བ་ཕྱིར་མར་བཅོལ་བ་ཡི།།

ནོར་ལ་རང་ཉིད་ལེན་པ་འདྲ།།

Even id one is to die the next morning, today one must study.

Though one may nor become a sage in this life,

Knowledge is safely deposited for future lives,

Just as riches safely deposited can later be reclaimed.

明日离世也要学智慧，

尽管今生成不了智者，

如为来世积蓄的资粮，

同今世享用没有区别。

བརྒྱད། 8

ཡོན་ཏན་ལྔན་ན་སྐྱེ་བོ་ཀུན།།

མ་བསྡུས་པར་ཡང་རང་ཉིད་འདུ།།

དྲི་ལྔན་མེ་ཏོག་རྒྱང་རིང་ཡང་།།

བུང་བ་སྤྲིན་གྱི་ཚོགས་བཞིན་འཁོར།།

When a person possesses good qualities,

Others spontaneously gather around.

The fragrant flower may be distant,

But bees are drawn like gathering clouds.

如果是真正有学问的人，

人们自然从四方来请教；

好像鲜花虽盛开在远方，

蜜蜂会云聚其周围一样。

དགུ 9

མཁས་པ་ཡོན་ཏན་ཀུན་བསླབས་པ།།

མཐར་ཕྱིན་གཅིག་གིས་འཇིག་རྟེན་གསལ།།

བློ་ངན་ཤེས་པ་མང་ན་ཡང་།།

རྒྱུ་སྐར་བཞིན་དུ་གསལ་མི་ནུས།།

A single wise person who has fully developed

All good qualities illumines the earth.

But the mean-spirited, like stars,

Even when numerous, cannot illumine.

聪明的人爱学所有知识，

精通一门就知晓天下事；

愚蠢的人虽然见多识广，

却像星星缺少灿烂光芒。

བཅུ། 10

མཁས་པ་ཡོན་ཏན་དཔག་མེད་ཀྱང་།།

གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་ཆུང་ངུའང་ལེན།།

དེ་ལྟར་རྒྱུན་དུ་སྤྱད་པ་ཡིས།།

མྱུར་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་འགྲོ།།

Although the wise have immeasurable learning,

They still embrace the lesser knowledge of others.

By means of continuously practicing thus,

They quickly proceed to omniscience.

智者虽有渊博的知识，

仍学别人微小的长处，

如果能坚持这种美德，

很快就能成为遍知者。

来源：光智自福（公众号）